Τα απόβλητα από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις ανήκουν στην κατηγορία των συμβατικών αποβλήτων. Ο όρος «απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων» (ΑΕΚΚ) είναι γενικός και καλύπτει μεγάλο φάσμα υλικών. Οι βασικές κατηγορίες των ΑΕΚΚ είναι:
- Απόβλητα που προκύπτουν από την ολική ή μερική κατεδάφιση κτιρίων ή/και άλλων δομικών κατασκευών. Τα υλικά αυτά αποτελούνται από χώματα, χαλίκια, κομμάτια ή στοιχεία σκυροδέματος, επιχρίσματα, πλίνθους (τούβλα), πλάκες επιστρώσεων, γύψο, άμμο, λαξευμένες πέτρες, θρύμμα ειδών υγιεινής κ.λπ. Αυτά τα υλικά χαρακτηρίζονται από μεγάλη ανομοιογένεια και προκύπτουν από την εξολοκλήρου ή επιμέρους κατεδάφιση των κατασκευών. Η σύσταση των υλικών ποικίλει ανάλογα με το είδος, την ηλικία, τη μορφή, τη χρήση και το μέγεθος του κτιρίου.
- Απόβλητα που παράγονται κατά την κατασκευή κτιρίων και άλλων κατασκευών. Τα απόβλητα αυτά μπορεί να είναι ξύλο, πλαστικό, χαρτί, γυαλί, μέταλλα, καλώδια, χρώματα, βερνίκια, στοιχεία επικαλύψεων προσόψεων, κόλλες και γενικά όλα τα υλικά που προέρχονται από τη λειτουργία εργοταξίων κατασκευής, επισκευής, ενίσχυσης, προσθήκης, επέκτασης και ανακαίνισης. Να σημειωθεί εδώ, ότι ένα μεγάλο μέρος των άχρηστων υλικών – απορριμμάτων στα εργοτάξια αποτελούν και τα υλικά συσκευασίας οικοδομικών υλικών.
- Απόβλητα που προκύπτουν από εκσκαφές, εκχερσώσεις εκτάσεων, ισοπεδώσεις, θεμελιώσεις κ.λπ. Τα υλικά αυτά μπορεί να είναι μητρικά χώματα εκσκαφών, άμμος, χαλίκι, πέτρες, άργιλος κλπ. Τα υλικά εκσκαφών υπάρχουν σχεδόν σε κάθε κατασκευαστική δραστηριότητα και ιδιαίτερα στις υπόγειες κατασκευές. Τα φυσικά φαινόμενα (υπερχειλίσεις χειμάρρων, κατολισθήσεις κ.α.) μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση τέτοιων υλικών. Η σύσταση των υλικών εκσκαφών εξαρτάται σημαντικά από τα γεωλογικά δεδομένα.
- Απόβλητα από την οδοποιία και τη συντήρηση οδών. Σε αυτά τα υλικά ανήκουν η άσφαλτος και οποιαδήποτε άλλα υλικά οδοστρώματος, υλικά βάσεων και υποβάσεων, δηλαδή χαλίκι, άμμος, σκύρα και γενικά υλικά που προκύπτουν από την αποξήλωση και ανακαίνιση οδών. Τα άχρηστα υλικά οδοποιίας προέρχονται, όχι μόνο από την αποξήλωση και τη συντήρηση των δρόμων, αλλά και από έργα που αφορούν στα δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, φυσικού αερίου, τηλεπικοινωνιών κτλ. και γενικότερα στις υπόγειες υδραυλικές και ηλεκτρικές εγκαταστάσεις πόλεων, καθώς και από έργα επιδιόρθωσης αυτών.
Τα Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) αποτελούν εταιρείες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με έγκριση από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) και έχουν ως σκοπό την οργάνωση, τον συντονισμό και τον έλεγχο των εργασιών σχετικά με την ορθή διαχείριση των ΑΕΚΚ. Επιπροσθέτως, λειτουργούν ως ενημερωτικοί φορείς με σκοπό την προώθηση της ανακύκλωσης των ΑΕΚΚ και την ευαισθητοποίηση όλων των άμεσα και έμμεσα συμβαλλομένων με τον κατασκευαστικό κλάδο (ιδιωτικού και δημόσιου τομέα), σχετικά με το πλαίσιο διαχείρισης και τις απαιτήσεις σε κάθε στάδιο
Η διαχείριση των ΑΕΚΚ χωρίζεται σε δυο μέρη: 1) το κόστος συλλογής & μεταφοράς και 2) το κόστος επεξεργασίας & ανακύκλωσης (Χρηματική Εισφορά).
1) Το κόστος συλλογής & μεταφοράς περιλαμβάνει την ενοικίαση κάδου (αν πρόκειται για ανακαίνιση ή έργο μικρής κλίμακας) και την μεταφορά των ΑΕΚΚ από το χώρο του έργου στην μονάδα επεξεργασίας. Η εν λόγω εργασία διεκπεραιώνεται και κοστολογείται αποκλειστικά (χωρίς συμμετοχή του ΣΣΕΔ) από την εταιρεία συλλογής & μεταφοράς.
2) Το κόστος επεξεργασίας & ανακύκλωσης είναι ανάλογο με τις ποσότητες που παραλαμβάνονται από την μονάδα επεξεργασίας και το ρεύμα του αποβλήτου. Μπορείτε να δείτε την χρηματική εισφορά εδώ.
Η ανεξέλεγκτη διάθεση αποβλήτων, έχει μετατρέψει λόφους, ποτάμια, λίμνες, ρεματιές, αναξιοποίητα οικόπεδα, καλλιέργειες, δρόμους παραπλήσια βιομηχανικών περιοχών κ.α. σε χώρους απόρριψης τεράστιου όγκου μπαζών. Απώτερες συνέπειες είναι η ρύπανση του εδάφους και των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, καθώς τα ΑΕΚΚ εκτός από λίθους, χώμα, μέταλλα και άλλα δομικά υλικά μπορεί να περιλαμβάνουν και επικίνδυνες ουσίες όπως αμίαντο και κάθε λογής τοξικά υλικά (χρώματα και βερνίκια από επικαλύψεις ξύλων ή μετάλλων, μονωτικά υλικά κ.α.) (Λάλιος 2007). Επιπλέον, εγκυμονεί πάντα ο κίνδυνος πυρκαγιών λόγω των εύφλεκτων υλικών που εμπεριέχονται σε αυτά, ενώ η ρίψη τέτοιου όγκου αποβλήτων σε ρέματα και στην άκρη των δρόμων οδηγεί συχνά σε εμφράξεις με συνέπεια να εμφανίζονται έντονα πλημμυρικά φαινόμενα σε περιπτώσεις ισχυρών βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων.
Αν κάποιος γίνει μάρτυρας παράνομης απόθεσης μπαζών, πρέπει να ενημερώσει άμεσα τον οικείο Δήμο. Το ίδιο ισχύει και για χώρους που σταδιακά έχουν μετατραπεί σε μπαζότοπους. Οι Δήμοι είναι υποχρεωμένοι για την καθαριότητα, την συντήρηση και την προστασία όλων των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής τους περιφέρειας, λαμβάνοντας μέτρα για την αποκομιδή και διαχείριση των αποβλήτων, για την αποκατάσταση χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) και γενικότερα για την προστασία του περιβάλλοντος (άρθρο 75, παρ. 1, εδάφιο β4 του Ν. 3643/2006 και άρθρο 94, παρ. 1, εδάφιο 25 του Ν. 3852/2010).
